Dag –2: huis-Mora
Al heel vroeg staat Saar met de auto voor de deur; ik pak mijn laatste spullen en stap in. Achterin liggen onze pulka’s (=slee), ski’s, frakta’s (handige grote Ikea-tas), shoppers (boodschappentas) en dagrugzakken – het lijkt wel een volksverhuizing. Afgelopen week hebben we alle spullen bij elkaar gelegd, paklijsten doorgenomen en grotendeels ingepakt. En nu, nu gaat het avontuur beginnen – een avontuur in een witte, koude wereld! Ik heb er zin in, Saar heeft er zin in dus we zijn lekker hyper.
Op het vliegveld verloopt alles smooth; natuurlijk is het wel gehannes met 8 items maar we zijn met z’n tweeën. Vandaag reizen we vanaf huis door naar Mora, dus na het vliegen gaan we een paar uur met de trein richting het noorden. Daar slapen we in een hostel en doen we in een supermarkt boodschappen. Verder halen we een tankje benzine voor onze branders.
Dag –1 Mora-Grövelsjön
Het laatste deel van onze reis is nog een paar uur in de bus. We lezen wat, kijken wat naar buiten en drinken thee uit onze thermossen. Het gevoel van “geland zijn” begint steeds meer door te dringen en de trip is begonnen, ondanks dat we er nog niet zijn. Het ontkoppelen is gestart met steeds minder op onze mobieltjes te kijken en ook zijn we minder hyper dan gisteren.
Als we in Grövelsjön zijn aangekomen is het grote til-, sleur- en sjouwwerk eindelijk voorbij. Koffie en wafel is onze eerste prioriteit. De wafels smaken heerlijk, maar het uitzicht maakt echt indruk – we zijn in de bergen!
We doen wat testen: testlauf, korte snowshoelauf, korte moonbootlauf en checken of onze GPSen het hier ook doen. Check-check-double-check, je wil niet de eerste dag onderweg moeten fixen wat je voor start had kunnen regelen. En dit kenmerkt meteen hoe wij de dingen aanpakken, allebei houden we ervan om dingen die we kunnen afvangen ook daadwerkelijk af te vangen.
Ons diner smaakt overheerlijk en we scheppen een dubbel portie van het buffet op en drinken een biertje. En dat terwijl we maar weinig gedaan hebben. We zijn ongeduldig om op pad te mogen. Na het eten doen we een eerste inpaksessie, we verzamelen ieder onze eigen spullen en organiseren die op onze eigen wijze. Voor het reizen hadden we veel spullen bij elkaar gedaan in de pulkatas.
Daarnaast doen we onze eerste kaartstudie in detail; we zijn er snel klaar mee want we willen niets liever dan op onze ski’s staan en gewoon beginnen. Ons eerste punt/ijkmoment is Hävlingestugorna. Vermoedelijk zijn we dan drie uur onderweg en dan kijken we verder. Opgewonden dat we morgen dan toch echt in de sneeuw staan met de pulka achter ons, gaan we naar bed.
Vita Bandet: Grövelsjön is het zuidelijke punt van de tocht – daar begint het Zweedse gebergte ongeveer. Dit is het officiële startpunt van de Vita Bandet; je start de tocht met een foto voor de blauwe deur van het Fjällstation (berghotel). Er zijn weinig regels om je aan te houden tijdens deze tocht. Je moet westelijk van bepaalde punten blijven en je finish is bij Trerikröset, het drielandenpunt in het noorden. De route die je daarvoor volgt, stippel je zelf uit. Verder is het self-supporting, dus je zorgt voor je eigen natje/droogje onderweg en maakt alleen gebruik van faciliteiten waar iedereen gebruik van kan maken. Verder is het de bedoeling dat het een ongoing toer is en er is geen ranglijst. Vita Bandet betekent letterlijk witte band; in de zomer heet de tocht Gröna Bandet, groene band.
Dag 1 Grövelsjön-Hävlingestugorna, 12 kilometer
Vandaag is dé start van het Vita Bandet avontuur! Dat betekent dat er de nodige foto’s en filmpjes van het vertrek gemaakt moeten worden. De sociale worden geüpdatet en dan kunnen we écht weg. We starten met een klim waarbij we steeds meer in de mist terecht komen. Het tempo ligt laag want we willen niet zweten. Het wordt steeds witter en er is een koude wind => #thinkwhite is nu al van toepassing.
Na drie kilometer gaan de fullies* van de ski’s, we nemen drie likkoekjes en gaan door naar de raststuga* (hut om te rusten). Deze is koud en de deur blijft niet op een kier staan (we willen graag licht en niet teveel warmte kwijt), dus is het een korte stop en gaan we verder naar beneden, naar het meer. Het pad slingert tussen dennen en berken door en dan zijn we bij de Hävlingestugorna. Er zijn wat mensen bezig met de voorbereidingen voor het seizoen (hut gaat later deze maand echt open met stugvärd*). En we mogen in de kleinere hut koffiedrinken. We smelten wat sneeuw op het gastoestel, pakken het Zweedse filter en breken ons pak koffie aan – we maken een echte fika*!
We besluiten om hier te blijven; ik wil graag rustigaan in de tocht groeien dus niet meteen de eerste dag veel uren maken en focus op doorgaan hebben. Wel zetten we vanmiddag mijn gloednieuwe tent, Hilleberg, op om te kijken hoe mooi deze is.
- Fullies: om vooruit te komen met mijn ski’s heb ik weerstand nodig; dus zitten er onder mijn Fischer ski’s schubben die op het vlakke grip geven. Maar als ik ga klimmen is dat niet genoeg weerstand, dus plak ik vellen op de ski’s. Voor minder steile klims of glooiend terrein zijn dat korte vellen (halve skins) en als ik meer klim dan gebruik ik lange vellen, deze laatste gaan over de gehele lengte van de ski’s (ik heb ze fullies gedoopt).
- Raststuga: een kleine hut waar je kunt rusten, er zijn banken, vaak hangt er een zaag en bijl en er is een kachel. Hout ligt er ook maar dat mag je alleen in noodgevallen gebruiken. Verder staat er meestal een kist met noodartikelen, denk aan kaarsen, lucifers, EHBO, etc. In de onherbergzamere gebieden hangt er een noodtelefoon in de hut. Op zo’n 50m vind je vaak een poepdoos.
- Stugvärd: in het hoogseizoen zijn er berghutten die bemand worden door een huttenwaard, de stugvärd. Vaak zijn er dan meerdere hutten en heb je beschikking over meerdere faciliteiten. Zo zijn er bedden en dekens, een houtkachel, gasstel, toiletten en soms een sauna. Het hoogseizoen (zomer en winter) duurt zo’n 1 à 2 maanden. Als er in deze hutten geen stugvärd is, dan is er een noodruimte geopend. In deze ruimtes kun je overnachten en als het meezit is er hout om te stoken, zodat je de ruimte iets kunt verwarmen én op de kachel sneeuw kunt smelten.
- Fika: In Zweden wordt veel koffie gedronken, elke stad/dorp heeft wel een gelegenheid waar je fika kunt doen. Een fika is net iets meer dan alleen een kopje koffie nuttigen; bij voorkeur eet je er iets zoets bij en deel je het moment met vrienden en/of familie. Zelf ben ik ook gek op koffie, dus dat dronk ik elke dag en dat fika-moment heb ik elke dag vastgelegd. #everydayafika
